Novi treći put: Mediji i građani kontinuirano antizapadni

Organizacija Novi treći put prezentovala je nanovije rezultate istraživanja stavova građana i medijskog monitoringa kada se radi o svetskoj politici i spoljnoj politici Srbije. Nakon godinu dana istraživanja medija i šest anketa stavova građana u dvomesečnim intervalima, primetan je kontinuiran antizapadni sentiment, koji se odlikuje kroz negativno predstavljanje zapadnih država i identične negativne stavove većine građana Srbije o ovim akterima. Predstavljenost Rusije i Ukrajine značajno je balansiranija nego ranije, dok najpopularniji lideri kod ispitanika ostaju: Vladimir Putin, Si Đinping i Viktor Orban.

Istraživač iz ove organizacije Dragoslav Rašeta naveo je da je najveći broj negativnih tekstova u 15 najčitanijih news portala u Srbiji generisao NATO, Ujedinjeno Kraljevstvo i Sjedinjene Američke Države, dok jedino Kina beleži stabilno pozitivno predstavljanje kroz ceo period od marta 2022. do aprila 2023.

„SAD od marta prošle godine do aprila 2023. nisu zabeležile niti jedan mesec neto pozitivne predstavljenosti, kao ni Ujedinjeno Kraljevstvo ili NATO. Evropska unija je uspela da to ostvari tek u martu i aprilu ove godine. To se desilo najviše zbog pozitivnog komuniciranja efekata različitih programa pomoći Evropske unije u Srbiji, uključujući grant za Tiršovu 2 i druge važne projekte“ rekao je Rašeta.

Kada se radi o stavovima građana u junskoj anketi, istraživač iz organizacije Miljan Mladenović naveo je nepromenjene stavove građana kada se radi o protivljenju sankcijama Rusiji, kao i odnosu prema članstvu u Evropskoj uniji, gde je odnos podržavalaca i protivnika blizu 50:50, sa blagom prednošću evroskeptika. Najveća razlika u odnosu na identično istraživanje prethodne godine je postepeni rast podrške ulasku u NATO.

„U anketi iz juna prethodne godine, tek nešto iznad 9% ispitanika navelo je da bi verovatno ili sigurno podržalo ulazak Srbije u NATO. Taj procent je postepeno rastao u svakom istraživanju, te je u anketi iz juna ove godine došao do ukupno 15% ispitanika“ naveo je Mladenović.

Na drugoj strani, primetan je i postepen pad rangiranje Kine kao glavnog političkog partnera Srbije od strane naših građana, kao i blagi rast Sjedinjenih Američkih Država sa manje od 1% na 5%. Kao najvažniji politički partner rangirana je Rusija sa izborom od skoro 50% građana, zatim Evropska unija sa 30%, dok je Kina na trećem mestu sa 17%. Kao glavnog ekonomskog partnera građani u svih šest sprovednih anketa vide Evropsku uniju sa iznad 70%. Na drugoj strani preko 2/3 građana veruje da do 2030. dolar više neće biti dominatna svetska valuta.

Po prvi put u istraživanje je uključeno pitanje BRIKS-a koji je bio često medijska tema u prethodnim mesecima i građani su u anketama pokazali otvorenost prema ovoj grupi država. Kada se građani pitaju da li bi podržali ulazak Srbije u BRIKS, za takav potez bi sigurno glasalo 43,2% ispitanika, a verovatno glasalo još 16,5%, dok bi verovatno protiv bilo 6,8% anketiranih i sigurno bi bilo protiv njih 18,2%. U izboru između BRIKS-a i Evropske unije, 46,9% odabralo bi BRIKS, dok bi njih 35% odabralo Evropsku uniju, a 12,1% odgovorilo je da je protiv ulaska Srbije u bilo koji savez.

Kao i u prethodnim anketama ove organizacije, ispitanici su imali priliku da ocene od 1 do 7 glavne države, organizacije i svetske lidere. Najbolje ocenjene države sa prosečnom ocenom iznad 4 bile su: Indija, Rusija i Kina, a najlošije ocenjeni akteri sa prosečnom ocenom ispod 3 bili su: NATO, Ujedinjeno Kraljevstvo, SAD i Evropska unija.

„Antizapadni sentiment je veoma jak kod ispitanika, te je vrhovni vođa Severne Koreje Kim Džong Un zabeležio bolju prosečnu ocenu od svih zapadnih lidera, kao i država Iran od svih zapadnih država, organizacija i njihovih lidera…“ rekao je Mladenović.