Vuk Velebit: U interesu Srbije je da ima Ameriku kao svog saveznika

Medija centar Beograd/1. novembar 2023. godine

Nasleđe odnosa Srbije i Sjedinjenih Američkih Država proteže se više od 140 godina, dok istorijski gledano Amerika nije imala većeg saveznika od Srbije na ovim prostorima. To predstavlja veliku priliku i odgovornost da se odnosi između Srbije i SAD ojačaju kroz plan vizije, poverenja i saradnje. Ne radi se samo o kratkoročnim angažmanima, već se radi o stvaranju nasleđa partnerstva koje donosi koristi srpskom i američkom narodu, a onda i celom Zapadnom Balkanu. Verujem da je u interesu Srbije da ima Ameriku kao svog saveznika, kao što je i u interesu Amerike da ima Srbiju kao svog saveznika na Zapadnom Balkanu, navodi u razgovoru za beogradski Medija centar Vuk Velebit, izvršni direktor Pupin inicijative.

Naš sagovornik smatra da je za prosperitetni region Zapadnog Balkana neophodna snažna Srbija, nepokolebljivo podržana od SAD sa zajedničkom vizijom za međusobni rast i stabilnost.

„Srbiji treba da se dozvoli da bude jaka kao što su i druge države lideri nekih drugih regiona,  zbog svoje veličine teritorije, ekonomskog uticaja i broja ljudi koji žive u datoj državi. Srbija će nastaviti da igra ulogu glavnog pokretača regionalnih političkih i ekonomskih procesa i zato je i u interesu SAD da ima Srbiju kao svog saveznika i garanta regionalne stabilnosti. Sa druge strane, Srbija preko SAD može da ostvari i svoje interese koji uključuju i dugoročnu bezbednost i poštovanje ljudskih i religijskih prava Srba na Kosovu. U tom kontekstu ne vidim kako, recimo, Kina može da nam pomogne na terenu pošto nema politički uticaj. Nekada je dovoljno da pogledate mapu i vidite kakva je naša geografija, kojim zemljama i savezima smo okruženi. Srbija pripada Zapadu i evropskoj bezbednosnoj arhitekturi i u skladu sa tim treba da definišemo i svoje spoljnopolitičke ciljeve i partnere. Ekonomski gledano Srbija danas ima suficit u razmeni usluga sa SAD u iznosu od milijardu evra, a potencijal za rast je ogroman“, smatra Velebit.

Sagovornik Medija centra je pri mišljenju da su Srbiji danas potrebni saveznici koji mogu da nam pomognu da ojačamo svoju međunarodnu poziciju i tu vidi priliku za jačanje srpskih interesa kroz saradnju sa SAD.

„Razumem sve one koji su se prethodnih decenija razočarali u politiku Zapada prema Srbiji gde je bilo odgovornosti i sa jedne i sa druge strane. Mi stalno pričamo o tuđim greškama, retko o svojim, ali ja kao predstavnik nove generacije ljudi koji vide jaku Srbiju kao deo Zapada više želim da pričam o onome što možemo zajedno da uradimo u budućnosti. Prilika za izgradnju poverenja između Srbije i SAD postoji i neophodno je da obe strane rade na tom poverenju koje odlikuje saveznike. Poverenje je bitno u svakom odnosu, od prijateljskog preko emotivnog do odnosa koji se zasniva na obostranim interesima”, navodi Velebit.

Ipak, on dodaje da je svestan da prijateljstva u međunarodnim odnosima ne postoje, već samo interesi.

 „Mislim da bi i nama u Srbiji bilo bolje kada bismo odnose sa drugim državama posmatrali interesno, a ne kroz prizmu prijateljstva jer bismo onda više radili u skladu sa našim nacionalnim interesima. Danas postoji interes da se odnosi Srbije i SAD jačaju i zato je u interesu da se i poverenje izgradi. Mi ne možemo da radimo jedno, govorimo drugo, a mislimo treće. Potrebno je da zajedno radimo više kako bi se na Srbiju gledalo kao na pouzdanog saveznika, dok i druga strana treba isto to da pokaže. Mi u Pupin inicijativi želimo da budemo medijatori u tom procesu i da približimo stavove gde je to moguće između srpske i američke strane. S obzirom da smo mi srpska neprofitna i privatno finansirana organizacija nezavisna od srpske i američke vlade imamo priliku da gradimo mostove saradnje sa obe strane okeana. Za nas je patriotski raditi na jačanju odnosa sa najvećom svetskom silom nastupajući sa pozicije srpskih interesa”, ističe Velebit.

Naš sagovornik navodi da je vizija Pupin inicijative da partnerstvo između Srbije i Sjedinjenih Američkih Država povrate na njegov vrhunac, a koje se zasniva na poverenju, međusobnom poštovanju i zajedničkim ciljevima.

„Ne znam da li postoje vekovni saveznici jer je politika stvar koristi. Kao što smo nekada bili saveznici, danas opet možemo da budemo. Odnos između Srbije i SAD je isti kao i odnos između drugih država i velikih sila, pun uspona i padova, ali zato istoriju moramo da odvojimo od politike. Mi politiku stalno posmatramo kroz istoriju, ali da bismo išli napred neophodno je da se više oslanjamo na politiku jer politika kreira budućnost. Kroz ideju novog srpskog patriotizma pokušavamo da otvorimo stranicu koju su stariji zatvorili. Moja generacija ima istorijsku priliku da otključa potencijal saradnje Srbije sa Amerikom zato što verujemo da je to u našem interesu“, kaže Velebit.

Sagovornik Medija centra je podsetio da je američki ambasador Kristofer Hil, prema njegovim rečima,  poslao jasnu poruku na događaju povodom osnivanja Pupin inicijative, a to je da Amerika želi Srbiju za saveznika.

„Mislim da ne postoji jasnija poruka po ovom pitanju, a verujem da i Srbija prepoznaje značaj izgradnje savezništva sa SAD i da će u tom smeru delovati. Procvat tehnološkog sektora Srbije stoji kao dokaz njenog neiskorišćenog potencijala, održavajući jedinstvo koje su nekada među našim nacijama negovali pioniri poput Pupina i Tesle. Srpski profesionalci već igraju ključnu ulogu u startapovima koji posluju na američkom tržištu kao i u američkim kompanijama u Srbiji, stvarajući plodno tlo za zajedničko znanje i inovacije. Danas više nego ikada ranije u istoriji postoji spremnost velikog broja naših ljudi u Americi i Srbiji da rade na jačanju veza između Srbije i Amerike. Potencijali srpsko-američke saradnje su ogromni, a mi ćemo raditi na tome da te potencijale otključamo i izgradimo savezništvo između Srbije i SAD“, zaključio je Velebit.